Szpital Położniczo-Ginekologiczny

porody bezpłatne w ramach kontraktu z NFZ

Metody łagodzenia bólu porodowego – poznaj możliwości

„Ból jest to subiektywnie przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne, powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę lub zagrażających jej uszkodzeniem.”

Bóle porodowe są przez każdą kobietę odczuwane w inny sposób, z założenia pierwszy poród jest najdłuższy i najbardziej bolesny, równocześnie narodziny dziecka powinny być najpiękniejszym i niezapomnianym przeżyciem dla przyszłej mamy. W tym celu możemy zastosować wiele procedur niefarmakologicznych i farmakologicznych zmniejszających ból, które systematyzuje wprowadzone w życie 01 stycznia 2019 roku Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 roku w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Według tego rozporządzenia każda rodząca ma prawo do łagodzenia bólu porodowego. Osoby sprawujące opiekę nad rodzącą (lekarz położnik, lekarz neonatolog oraz położna) powinni przedstawić pacjentce możliwości łagodzenia bólu, dostosowane do jej stanu klinicznego dostępne w danej placówce i wraz z nią podjąć decyzję, która metoda będzie najbardziej stosowna.

Do niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego należą

1 Utrzymanie aktywności fizycznej, przyjmowanie pozycji ciała, w których ból jest mniej odczuwalny, jak: chodzenie, pozycja kuczna, balansowanie na piłce gumowej, worku sako, wykorzystywanie drabinek, sznurów porodowych czy krzesła porodowego.

2 Techniki oddechowe, ćwiczenia autorelaksacyjne wykonywane samodzielnie lub we współpracy z partnerem. 

3 Zastosowanie mają również metody fizjoterapeutyczne, jak: masaż relaksacyjny, ogrzewanie bądź chłodzenie okolic bolesnych, jak również TENS (Transcuteneous Electrical Nerve Stimulation) – przezskórna stymulacja nerwów. Polega ona na przepływie prądu o niewielkim natężeniu przez podkładki położone na plecach. Pacjentka przez naciśnięcie przycisku uwalnia prąd i kontroluje jego przepływ. Lekkie uczucie mrowienia pomaga zmniejszyć ból. Metoda ta nadaje się do redukcji bólu pleców we wczesnej fazie porodu.

4 Immersja wodna. Położnica przebywa w basenie lub wannie wypełnionej gorącą wodą podczas porodu i chwilę po urodzeniu dziecka, co może pomóc zrelaksować się i zmniejszyć nieco dolegliwości bólowe podczas skurczów.

5 Metody alternatywne: akupunktura, akupresura lub hipnoterapia mogą pomóc się zrelaksować i zmniejszyć dolegliwości bólowe podczas skurczów. Są wykonywane przez terapeutę, który musi być obecny podczas porodu.

Wszystkie metody niefarmakologiczne łagodzenia bólu porodowego są stosowane przez położną prowadzącą poród fizjologiczny bądź osobę bliską. Metody niefarmakologiczne nie wpływają na zakres monitorowania pacjentki podczas porodu.

Metody farmakologiczne są wykorzystywane przez lekarza położnika bądź przez specjalistę anestezjologii na zlecenie lekarza położnika. Stosowanie metod farmakologicznych wymusza zwiększony nadzór nad pacjentką i kontrolowanie jej parametrów życiowych (jak: ciśnienia tętniczego krwi mierzonego w przerwie międzyskurczowej, czynności serca (HR), saturacji krwi obwodowej (SpO2), częstości akcji serca płodu (FHR). Bezpieczeństwo pacjentki przy stosowaniu metod farmakologicznych redukcji bólu porodowego jest zapewnione poprzez warunki umożliwiające bezpośredni dostęp (przy łóżku porodowym) do: źródła tlenu, aparatu do nieinwazyjnego pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, pulsoksymetru i pompy infuzyjnej oraz dostępu do monitora EKG i elektrycznego urządzenia do odsysania, zestawu do resuscytacji krążeniowo-oddechowej, defibrylatora i produktów leczniczych.

Do metod farmakologicznych zaliczamy

1 Entonox – pacjentka wdycha przez maskę lub specjalny ustnik mieszankę gazową podtlenku azotu z tlenem. Działanie przeciwbólowe jest średnie, czasami pacjentki czują się jak pod wpływem środków odurzających. Oddychanie Entonoxem może wysuszać jamę ustną, powodować zawroty głowy i nudności. Efekt działania gazu jest natychmiastowy w trakcie oddychania. Analgezja wziewna jest podawana na zlecenie i pod nadzorem lekarza położnika.

2 Dożylne lub domięśniowe podawanie leków z grupy opioidów. Petydynę lub morfinę podaje się domięśniowo w mięsień ręki lub nogi. Efekt przeciwbólowy występuje po około pół godzinie. Efekt utrzymuje się przez kilka godzin. Pacjentka może być podsypiająca, mogą pojawić się nudności, uczucie odurzenia. Metoda ta ma pośredni wpływ na dziecko, które po porodzie może być podsypiające, wolniej oddychać, może początkowo nie poddawać się karmieniu piersią. Metoda ta jest stosowana na zlecenie i pod nadzorem lekarza położnika. Ze względu na możliwe skutki uboczne w naszym ośrodku metoda ta jest stosowana wyłącznie jeśli pacjentka ma przeciwwskazania do znieczulenia zewnatrzoponowego.

3 Analgezja regionalna. Znieczulenie zewnątrzoponowe (ZOP), znieczulenie podpajęczynówkowe (ZPP) czy znieczulenie łączone. Wykonywane są one na zlecenie lekarza położnika, przez lekarza specjalistę anestezjologii, po wcześniejszej konsultacji i kwalifikacji. Lek znieczulający miejscowo jest podawany bezpośrednio przez igłę lub za pomocą specjalnego drenu założonego do przestrzeni zewnątrzoponowej kręgosłupa. Lek znieczulający miejscowo zmniejsza dolegliwości bólowe, nie wpływając na siłę skurczów przy porodzie fizjologicznym. Jest to najefektywniejsza metoda postepowania przeciwbólowego. Pierwszą dawkę leku można podać przy żywej akcji skurczowej i rozwarciu co najmniej 1 cm. Leczenie przeciwbólowe kontynuuje się przez cały okres porodu, łącznie z drugim okresem porodu. Lek podawany jest przez specjalną pompę lub przez lekarza anestezjologa. Znieczulenie zewnątrzoponowe często przyspiesza pierwszą fazę porodu, może natomiast utrudnić parcie pacjentki w drugim okresie porodu, co może skutkować koniecznością aktywnego prowadzenia porodu, częstszego monitorowania rozwarcia szyjki macicy i ciągłego monitorowania KTG. Podczas porodu w znieczuleniu regionalnym pacjentka pozostaje cały czas pod nadzorem położnej anestezjologicznej bądź pielęgniarki anestezjologicznej aż do zakończenia porodu.

Wybór metody zmniejszania bólu porodowego powinien być dokonany przez samą rodzącą po konsultacji z osobami prowadzącymi nadzór nad porodem, po wykluczeniu wszystkich przeciwwskazań i po uwzględnieniu możliwości organizacyjnych danej placówki, tak by znieczulenie okołoporodowe mogło być ciągłe, bezpieczne dla matki oraz dziecka, jak również dawało poczucie satysfakcji pacjentki w najważniejszym dniu jej życia

lek. Bartosz Frączek

Kierownik Bloku Operacyjnego i Anestezjologii

Czytaj także

Bezpieczne przedszkole

Bezpieczeństwo, zdrowie naszych dzieci na terenie przedszkola i poza nim to podstawowe zadania dla dyrektorów oraz nauczycieli. Dzieci mają małe doświadczenie życiowe, często nie są

czytaj więcej
Szukaj

Sobota 3 grudnia od godz. 9.00

Zapraszamy na Dzień Otwarty

Ostatnie w tym roku Dni Otwarte szpitala.

Strona używa plików cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i zmianie ustawień cookies w przeglądarce. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies.