Okres wakacyjny to okres odpoczynku, braku zmartwień i ochłody nad wodą. Żeby jednak ten czas był rzeczywiście przyjemny i spokojny warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, by nie zachorować.
Szczególnie należy uważać na dzieci, które miewają różne pomysły i zachcianki, a gofry w budce bez klimatyzacji w 30 stopniowym upale mogą zakończyć się biegunką.
Miejskie fontanny – źródło bakterii
Miejskie fontanny to nie kąpieliska, a wody w nich nikt nie bada. To element architektury, a zatem nie jest przeznaczony do użytku w postaci kąpieli czy chlapania się w wodzie z nich. Woda w fontannach nie jest wymieniania ani nie jest chlorowana – jednym słowem jest zanieczyszczona, nawet jeśli gołym okiem wygląda na czystą! Tym bardziej nie wolno spożywać wody z fontanny, a do tego może dojść, jeśli dziecko bawi się w takiej wodzie – bakterie może przenieść do ust na rękach, może także zachłysnąć się wodą, a wtedy bakterie mają otwartą drogę do organizmu.
Zanim wymienimy bakterie, które rozwijają się w takich fontannach wodnych, warto także wspomnieć, że fontanna użytkowo nie jest przeznaczona do zabawy, a więc może być tam ślisko, a powierzchnia może mieć ostre krawędzie. Niestety może także znajdować się w niej dużo śmieci, w tym odłamki szkła.
W fontannie, w której zazwyczaj działa zamknięty obieg wody, mogą znajdować się także zanieczyszczenia chemiczne oraz związki rakotwórcze, stosowane do usuwania glonów i innych zanieczyszczeń fontanny, a które po kontakcie ze skórą mogą ją podrażnić lub wywołać reakcję alergiczną. Wracając do bakterii, a także wirusów i grzybów, które mogą zamieszkiwać wodę w fontannie są to:
- bakterie z grupy coli, pałeczki okrężnicy (Escherichia coli), enterokoki kałowe, paciorkowce kałowe (w tym Enterococcus faecalis);
- bakterie tj. Proteus vulgaris, Pseudomonas fluorescens, Vibrio cholerae, Salmonella oraz Shigella;
- bakterie gronkowca (Staphylococcus);
- laseczki zgorzeli gazowej (gangrena, Clostridium perfringens);
- bakterie Legionella sp;
- wirusy: enterowirusy, norowirusy;
- dermatofity, grzyby drożdżoidalne;
- pierwotniaki pasożytnicze (Giardia, Cryptosporidium).
Kontakt z tymi drobnoustrojami może spowodować różne choroby, nie tylko infekcje pokarmowe, ale także ogólnoustrojowe, o grzybicy skóry już nie wspominając. Po kąpieli w fontannie może dojść do zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia pęcherza, a także infekcji pasożytniczych czy zapalania spojówek.
Jeśli to nie wystarczy, to z punktu widzenia prawa, taka kąpiel może zakończyć się mandatem.
Lody czy gofry z niepewnego miejsca – ryzyko zatrucia
Upały sprzyjają psuciu się żywności, nie jest to żadna nowość, a jednak co roku, w okresie wakacyjnym często dochodzi do zatruć. Wynika to z niewłaściwego przechowywania żywności, która latem szybciej się psuje. Należy uważać przede wszystkim na produkty na bazie mleka – ciasta, rurki z kremem, gofry (w których są także jajka). Produkty mleczne szybciej się psują, zwłaszcza pod wpływem temperatur. Dlatego na wakacjach należy uważać na produkty i unikać miejsc, gdzie widać, że nie są one właściwie przechowywane. Ofiarami zatruć często są dzieci, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Należy także uważać na lody! Muszą być kupowane tylko w sprawdzonych miejscach, gdzie mamy pewność, że nie zostały rozmrożone i zamrożone ponownie. Taki proceder może sprawić, że zarazimy się salmonellą, do której objawów należą m. in. biegunka, wymioty i nudności.
Należy także samemu właściwie przechowywać żywność. Udając się na plażę należy zabrać ze sobą dużo wody oraz produkty pakowane hermetycznie, którym nie są straszne upały. Kanapki z mięsem czy serem nie są dobrym pomysłem, ponieważ pod wpływem temperatur produkty te szybko się psują. Lepiej zabierać ze sobą umyte warzywa i owoce, które lepiej znoszą upały. W przypadku chęci zabrania kanapek na plażę dobrze zaopatrzyć się w przenośną lodówkę turystyczną, w której takie produkty będą bezpieczne.
Należy także pamiętać o tym, żeby nie zostawiać zakupów w upał w samochodzie, także wody butelkowanej. Naukowcy dowiedli, że taka woda może być niezdrowa – z nagrzanego od słońca plastiku uwalniają się związki: bisfenol A oraz antymony. Im bardziej nagrzana butelka, tym więcej szkodliwych związków przechodzi do wody. Dlatego dobrze jest udając się na plażę mieć wodę we własnych butelkach, najlepiej szklanych lub z tworzywa wolnego od bisfenolu (BPA free).
Uwaga na jagody
Latem w lesie pojawiają się jagody. Nie ma znaczenia, czy zbieramy je sami czy kupujemy przy drodze – zawsze trzeba je umyć. W przeciwnym razie zwiększamy ryzyko infekcji pasożytniczej. Tasiemiec bąblowcowy, którego jaja mogą być obecne na brudnych jagodach jest niebezpiecznym pasożytem, który może zaatakować różne organy. Z połkniętych jaj w jelicie wykluwają się pasożyty, które przenikają przez ściany jelit i zagnieżdżają się w wątrobie. Niektóre mogą jednak wraz z krwią dostać się do innych narządów, nawet do mózgu czy płuc. Choroba początkowo nie daje objawów, natomiast w późniejszym okresie zależą one od umiejscowienia tasiemca.
Bezpieczne kąpieliska, czyli jakie?
Jakie to bezpieczne kąpieliska? I czy w ogóle kąpieliska są? Czy nadzoruje je sanepid? Zgodnie z definicją kąpielisko to „wyznaczony uchwałą rady gminy, wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, wykorzystywany przez dużą liczbę kąpiących się, określony w uchwale rady gminy w sprawie wykazu kąpielisk, pod warunkiem, że w stosunku do tego kąpieliska nie wydano stałego zakazu kąpieli”. W praktyce oznacza to, że każde kąpielisko jest zarejestrowane i podlega kontrolom z sanepidu. Pierwsza kontrola wody odbywa się na 10 dni przed otwarciem kąpieliska. W trakcie sezonu (który trwa od czerwca do września) takich kontroli powinno być jeszcze minimum trzy, tak, aby odbywały się średnio co miesiąc. Kąpieliska są odpowiednio oznakowane.
Udając się nad wodę nie można zapominać o pewnych zasadach – po pierwsze do wody powinno się wchodzić powoli, tak aby nie doprowadzić do skurczu serca na skutek różnicy temperatur. Ponadto nie wolno do wody skakać – może dojść do poważnego urazu! Najbezpieczniej jest wybierać kąpieliska lub akweny, które są pod opieką ratownika.
