Kolka jelitowa pojawia się u niemowlaka nagle – dziecko odczuwa ból, więc płacze, krzyczy, jest niespokojne, pręży się i podkurcza nóżki. Wyraźnie widać też wzdęty brzuch malca. Przyczyny kolki nie są znane, ale tak nagle jak się pojawia, nagle też znika. Jak pomóc dziecku podczas ataku kolki?
Kolka u niemowląt pojawia się nagle, bez możliwości ustalenia jej przyczyny (tj. bez poprzedzającego ją konkretnego zdarzenia). Objawia się silnym płaczem, dziecko wyraźnie odczuwa ból – podkurcza nóżki, pręży się, wygina plecki. Jest niespokojne i widać u niego wzdęty brzuch. Kiedyś uważano, że kolkę powodują nagromadzone w jelitach gazy. Jednak gazy są wynikiem kolki, a nie jej przyczyną. A przyczyny kolki jelitowej należy upatrywać w niedojrzałości układu pokarmowego i nerwowego.
Jak rozpoznać atak kolki u dziecka?
Kolka u niemowląt występuje w pierwszym półroczu życia. Pojawia się nawet u 40 proc. niemowląt – zwykle zaczyna się między 4. a 6. tygodniem życia i ustępuje około 3-4 miesiąca. Jednak u niektórych dzieci może pojawić się już po trzecim dniu życia, a u niewielkiej grupy dzieci utrzymuje się do pół roku. Jeśli po ukończeniu 6. miesiąca życia kolka nadal występuje, to jest to wskazanie do przeprowadzenia diagnostyki układu pokarmowego w celu wykluczenia możliwych nieprawidłowości. Napad kolki może trwać nawet 3 godziny i nie jest to powód do zmartwień dla rodziców. Tak samo nagle, jak się rozpoczął, tak samo nagle się zakończy.
Ataki kolki są cykliczne i regularne. O kolce jelitowej można mówić, jeśli objawy w postaci płaczu dziecka, grymaszenia, wyraźnego podkurczania nóżek i napinania się pojawiają się nie mniej niż trzy razy w tygodniu przez około trzy tygodnie.
Kolka pojawia się nagle, nie poprzedza jej żadne konkretne zdarzenie – poza epizodami napadowego płaczu dziecko jest zdrowe, prawidłowo przybiera na wadze i nie ma gorączki ani innych dolegliwości.
Kolki nie można pomylić z niczym innym – dziecko nagle zaczyna odczuwać ból brzucha, więc daje temu wyraz głośnym płaczem.
Przyczyny kolki
Nie udało się ustalić konkretnej przyczyny kolki u niemowląt. Uważa się, że wynika ona z niedojrzałości układu pokarmowego i nerwowego u dziecka, może być także konsekwencją alergii lub nadwrażliwości dziecka na białko mleka krowiego (u niemowląt dokarmianych mlekiem modyfikowanych) oraz zaburzeń mikrobioty jelitowej.
Jak złagodzić atak kolki?
Wielu rodziców nagły płacz dziecka bardzo stresuje, a maluch wyczuwa napięcie, które wpływa na niego negatywnie i bynajmniej nie pomaga się uspokoić. Wiadomo, że spokojny rodzic, to spokojniejsze dziecko, dlatego trzeba pracować nad tym, aby poradzić sobie w tej trudnej sytuacji i zachować spokój.
Na kolkę – masaż brzuszka
Kolka oznacza silny ból brzucha u malucha – pomóc może delikatny masaż w ciepłym pomieszczeniu. Można go wykonać z użyciem kremu do pielęgnacji niemowląt. Brzuch dziecka należy masować delikatnie okrężnymi ruchami, aż do uspokojenia się malucha.
Należy przy tym pamiętać, żeby przemawiać do malca uspokajającym głosem, spokojnie i bez nerwów.
Na kolkę – kąpiel
Kąpiel w ciepłej wodzie zawsze działa rozluźniająco. Jeśli dziecko pozwala się w trakcie napadu płaczu włożyć do ciepłej wody, o temperaturze około 37 stopni, to warto spróbować tej metody. Pamiętaj jednak, że jeśli dziecko bardzo się rzuca i wyrywa, to taka kąpiel może być niebezpieczna i lepiej z niej zrezygnować na rzecz na przykład masażu brzuszka albo ciepłych okładów na brzuszek.
Jeśli wybierzesz ciepły okład dla dziecka to możesz skorzystać z tych żelowych, gotowych do użycia po podgrzaniu w ciepłej wodzie. Pamiętaj, aby zawsze sprawdzać, czy okłady nie są zbyt gorące.
Czy jedzenie może wpływać na kolkę?
U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym można po konsultacji z pediatrą wybrać gotową mieszankę przeznaczoną dla dzieci dotkniętych problemami z układem pokarmowym. Natomiast w przypadku karmienia piersią można spróbować innych technik karmienia. Warto przy tym wiedzieć, że dieta matki nie wpływa na występowanie kolki u dziecka i nie ma sensu przechodzić na restrykcyjne diety. W razie wątpliwości można skonsultować się z doradcą laktacyjnym. Bardzo często mamy w pierwszej kolejności szukają winy w sobie i stosują diety eliminacyjne, wykluczające pszenicę czy nabiał. W większości przypadków nie przynosi to efektów – należy stosować dietę zdrową i zbilansowaną oraz pić dużo wody, aby mieć pokarm!
Podstawą do zastosowania diety eliminacyjnej u kobiety są jedynie nasilone objawy nadwrażliwości pokarmowej u niemowlęcia – jednak tylko wtedy, kiedy eliminacja przynosi poprawę u dziecka. W przypadku braku poprawy kobieta powinna odżywiać się bez wykluczania ze swojej diety żadnych produktów.
Zioła lub leki na kolkę
W dzisiejszych czasach nie zaleca się podawać dziecku herbaty ziołowe, np. z kopru włoskiego lub mięty pieprzowej. Maluszek do 3. miesiąca życia powinien pić jedynie mleko matki i wodę. Ponadto gazy nie są przyczyną kolki, ale jej objawem. Z kolei stosowanie leków do łagodzenia objawów kolki jest dyskusyjne, gdyż same przyczyny kolki nie są znane.
Preparaty zawierające symetikon obniżają napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu w jelitach, dzięki czemu ułatwiają ich usuwanie z jelit – jednak podawanie takich preparatów zawsze należy skonsultować z lekarzem!
Podobnie jest z probiotykami – jeśli chcesz poprawić skład mikrobioty jelitowej dziecka podając mu probiotyki, zawsze skonsultuj to z pediatrą.
Spokój rodzica to podstawa
Nie ma jednego uniwersalnego sposoby na kolkę – jednym dzieciom pomoże masaż brzuszka, innym bujanie w ramionach mamy lub w wózku, jeszcze innym szum suszarki lub szumisia. Niektóre dzieci uspokaja jazda samochodem, a jeszcze inne kąpiel. Najważniejsze, aby rodzic zachował spokój, co może ułatwi choć trochę wiedza, że dziecku nie dzieje się krzywda w trakcie kolki. Owszem, odczuwa ono ból, ale nie jest to stan zagrażający jego zdrowiu. Kolkę trzeba po prostu przeczekać i być jak najbliżej malca. Kontakt z rodzicem działa uspokajająco i wpływa na pozytywne budowanie więzi.
