Zmienność nastrojów towarzyszy kobietom od zawsze, a wszystkiemu winne są oczywiście hormony. Jeszcze przed ciążą, w trakcie cyklu, panie narażone są na zmiany nastroju warunkowane właśnie stężeniem hormonów. W ciąży te wahania nasilają się. Samopoczucia nie poprawia gorsze samopoczucie, uciążliwe objawy ciąży i obawa o rozwój płodu.
Zmienność nastroju jest jednym z pierwszych objawów ciąży, przy czym przyszła mama powinna mieć dla siebie dużo wyrozumiałości – za huśtawkę nastrojów odpowiadają hormony, których stężenie zmienia się na przestrzeni 9 miesięcy ciąży, powodując nadmierne reakcje emocjonalne. Najbardziej dokuczliwa zmienność nastroju występuje w pierwszym trymestrze ciąży – to wtedy u większości kobiet następuje zwiększenie łaknienia, nudności, tkliwość piersi, a także płynne przechodzenie od euforii do rozpaczy.
Jakie hormony odpowiadają za zmienność nastroju?
Wzrost stężenia adrenaliny, noradrenaliny i estrogenów odpowiada właśnie za zmiany nastrojów. Ryzyko huśtawki emocjonalnej wzrasta zwłaszcza wtedy, kiedy u kobiety zmienność nastrojów występowała wcześniej w związku z cyklem owulacyjnym (na ogół tuż przed miesiączką, razem ze zwiększeniem łaknienia).
Warto przy tym pamiętać, że ciąża to czas pełen emocji dla kobiety – lęk o zdrowie dziecka, stres związany z badaniami, porodem, niepewność o przyszłość – wszystko to nie ułatwia kobiecie spokojnego odpoczynku i relaksu.
Czy z huśtawką nastrojów można się uporać?
Wzrost stężenia hormonów jest naturalnym procesem, niezbędnym do utrzymania ciąży. W momencie, kiedy jajeczko zostanie zapłodnione poziom progesteronu wzrasta stukrotnie, zapobiegając przedwczesnym skurczom mięśni oraz regulując funkcjonowanie łożyska. Na burzę hormonów kobieta nie ma żadnego wpływu, może natomiast stosować ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne, które pomogą jej się wyciszyć.
Bardzo ważne jest, aby przyszła mama wiedziała, co ją czeka i zdawała sobie sprawę, że taka huśtawka nastrojów jest rzeczą normalną. Powinien zdawać sobie z tego sprawę także partner kobiety i mieć w tym czasie więcej wyrozumiałości dla dziwnych i irracjonalnych zachowań swojej partnerki.
Od miłości do depresji
Huśtawka nastrojów w ciąży jest normalna i nie wymaga konsultacji z lekarzem, chyba że następuje bardzo widoczne obniżenie nastroju. Intensywne zmiany hormonalne mogą doprowadzić także do zaburzeń depresyjnych. Szacuje się, że depresja ciężarnych dotyczy około 10-20 proc. kobiet. Czym objawia się depresja w ciąży? Zaburzeniami snu, negatywnymi myślami, rezygnacją z dotychczasowych przyjemności i rozrywek, anhedonią (niemożnością odczuwania radości), uczuciem lęku i niepokoju, obniżeniem poczucia własnej wartości, unikaniem bliskich – są to klasyczne objawy depresji. Co ważne, zaburzenia depresyjne warto skonsultować z lekarzem i w razie potrzeby podjąć terapię, mającą na celu poprawę samopoczucia. U kobiet, które cierpią na zaburzenia depresyjne w ciąży wzrasta ryzyko rozwoju depresji poporodowej, dlatego powinny być one wyczulone na wszystkie wahania nastroju z tendencją do negatywnych myśli.
„Tradycyjne” wahania nastrojów w ciąży znane są nam z filmów czy książek, gdzie są one nieco przerysowane, ale nadal aktualne – kobieta przechodzi od radości do płaczu, sytuacje do tej pory obojętne dla niej wywołują duże emocje, itd. Owszem, takie zachowania czy skrajności mogą być uciążliwe, ale nie są groźne. Kobieta i jej otoczenie powinni mieć dużo wyrozumiałości i otwartości. Ważne także, aby nie bać się rozwiać o uczuciach i ewentualnych wątpliwościach.
