Fizjoterapia uroginekologiczna obejmuje profilaktykę, diagnostykę i leczenie schorzeń w obrębie miednicy, które przekładają się na funkcjonowanie układu pokarmowego i moczowo-płciowego. W ramach fizjoterapii uroginekologicznej leczone są takie schorzenia, jak nietrzymanie moczu, gazów czy stolca. Do terapeuty uroginekologicznego powinna udać się także każda kobieta planująca ciążę w ciąży i po porodzie, w celu zminimalizowania ryzyka występowania problemów w przyszłości.
Fizjoterapia uroginekologiczna zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem problemów w obrębie mięśni dna miednicy. Zazwyczaj kojarzona jest z problemem nietrzymania moczu, ale zakres terapii jest dużo szerszy. Fizjoterapia uroginekologiczna pomaga także Pacjentom z problemem nietrzymania stolca, uporczywymi zaparciami, a także problemami seksualnymi. Zakres pracy fizjoterapeuty uroginekologicznego jest szeroki i obejmuje:
- postawienie diagnozy po badaniu palpacyjnym oraz z pomocą USG, Nie stawiamy diagnozy!
- wdrożenie odpowiedniego leczenia (terapii opierającej się na ćwiczeniach lub masażach).
Fizjoterapia uroginekologiczna ma na celu poprawę jakości życia Pacjenta w sposób jak najmniej inwazyjny.
Fizjoterapia uroginekologiczna – dla kogo? Kiedy może pomóc?
Do fizjoterapeuty uroginekologicznego mogą zgłaszać się kobiety i mężczyźni. Udział w terapii może pomóc:
- przy problemie nietrzymania moczu, częstomoczu, a także przy nawracających infekcjach układu moczowego,
- przy problemach z nietrzymaniem stolca lub gazów, zaparć oraz osłabieniu zwieracza odbytu,
- w przygotowaniu się do porodu oraz w powrocie do pełnej aktywności po połogu,
- w przypadku problemów z odbyciem stosunku seksualnego – zarówno po porodzie, jak i przed nim, przy dolegliwościach bólowych w obrębie narządów płciowych(bólach w obrębie narządów miednicy mniejszej) , przy stwierdzonej pochwicy,
- w terapii bolesnych miesiączek,
- w terapii blizny po cesarskim cięciu,
- przy rozejściu się mięśni prostych brzucha,
Fizjoterapia uroginekologiczna w ramach profilaktyki
Do fizjoterapeuty uroginekologicznego warto zgłosić się jeszcze przed wystąpieniem problemów – konsultacja dotyczy także edukacji Pacjenta – specjalista udziela wskazówek dotyczących działania zapobiegającego pojawieniu się problemów w przyszłości, np. techniki oddawania stolca czy mikcji, prawidłowej techniki kaszlu i kichania, a także podnoszenia ciężkich przedmiotów. Wspomniane czynności mogą przyczyniać się do wystąpienia problemów z nietrzymaniem moczu w przyszłości.
Terapia uroginekologiczna pomaga Pacjentom zapobiegać problemom w przyszłości także poprzez właściwe ćwiczenie mięśni dna miednicy. Szczególnie kobiety powinny pamiętać o wykonywaniu ćwiczeń nie tylko w czasie ciąży. Nauka prawidłowej techniki jest ważna, bowiem nieprawidłowo wykonywane ćwiczenia nie przyniosą efektu.
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia problemów z mięśniami dna miednicy:
- poród siłami natury,
- liczne ciąże,
- makrosomia płodu (duża waga urodzeniowa dziecka),
- duży brzuch w ciąży,
- nadwaga i otyłość,
- okres okołomenopauzalny,
- zaburzenia pracy jelit,
- predyspozycje genetyczne
Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?
Fizjoterapeuta uroginekologiczny w pierwszej kolejności zbiera wywiad – jak każdy lekarz dopytuje o stan zdrowia Pacjenta, występujące dolegliwości, czas, kiedy się pojawiły lub co mogło wpłynąć na ich wystąpienie. Zalecane jest, aby przed wizytą spisać sobie wszystkie ważne informacje, o których trzeba powiedzieć terapeucie (np. przyjmowane leki)
Po zebraniu wywiadu specjalista przystępuje do analizy Pacjenta – ocenie podlega postawa ciała, tor oddychania, praca mięśni brzucha oraz kondycja kręgosłupa i działanie mięśni dna miednicy. Pacjentka powinna przygotować się na badanie przezpochwowe, lecz warto tu pamiętać o tym, że nie ma konieczności wyrażania na nie zgody. Fizjoterapeuta często korzysta z USG, które jest bardzo pomocne przy ocenie budowy i mięśni dna miednicy.
Badanie przezpochwowe jest bardzo pomocne przy doborze ćwiczeń do aktywacji mięśni dna miednicy. Fizjoterapeuta uroginekologiczny bada zupełnie inaczej niż ginekolog – Pacjentka leży na kozetce z nogami zgiętymi w kolanach i rozstawionymi na szerokość bioder. Do badania nie używa się wziernika – jest to badanie palpacyjne. Fizjoterapeuta ocenia działanie mięśni dna miednicy, sprawdza, czy doszło do obniżenia narządów rodnych i już w trakcie badania może pokazywać odpowiednie techniki ćwiczenia mięśni lub techniki oddechowe. W trakcie badania ocenie podlega także umiejętność relaksacji mięśni. Należy pamiętać, że badania uroginekologiczne mogą różnić się między sobą w zależności od rodzaju zgłaszanego problemu.
Fizjoterapeuta uroginekologiczny prowadzi także terapię manualną – może ona obejmować działania w obrębie kręgosłupa, miednicy i w przypadku zgody Pacjentki – być przezpochwowa lub przezodbytnicza. Specjalista udziela także wskazówek dotyczących modyfikacji stylu życia (np. podjęcia lub zaprzestania pewnych aktywności fizycznych).
Fizjoterapeuta uroginekologiczny w ciąży i w okresie połogu
Na wizytę do fizjoterapeuty uroginekologicznego warto udać się w ciąży. Specjalista dokonując analizy postawy ciała i toru oddychania oraz działania mięśni pomaga kobiecie przygotować się do porodu. Uczy prawidłowej techniki rozluźniania mięśni, technik oddechowych, co przekłada się na bardziej świadomy poród i tym samym zmniejsza ryzyko pęknięcia krocza. Rozpoczęcie przygotowań do porodu z pomocą fizjoterapeuty uroginekologicznego można rozpocząć w II trymestrze ciąży.
W przypadku, u kobiety doszło do rozejścia się spojenia łonowego lub wystąpienia rozejście kresy białej kresy białej (pojawia się po ciąży) również niezbędna jest wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego. Wczesne podjęcie terapii pomaga szybko przywrócić pełną sprawność.
Fizjoterapeuta ginekologiczny pomaga także kobietom, które mają problemy ze współżyciem – zarówno po porodzie, jak i przed nim. Bolesne stosunki mogą mieć różne podłoże, związane z rozluźnieniem lub napięciem mięśni pochwy,blizną po nacięciu krocza a prawidłowa diagnoza i wdrożenie leczenia może pomóc uporać się z dolegliwościami poprzez odpowiednie ćwiczenia.
Nietrzymanie moczu a fizjoterapia uroginekologiczna
Problem nietrzymania moczu (inkontynencji) dotyczy nie tylko osób starszych – pojawia się u kobiet w ciąży i po porodzie, a także u mężczyzn z przerostem prostaty, bądż po zabiegach operacyjnych . Najczęstszym typem nietrzymania moczu jest typ wysiłkowy, który objawia się mimowolnym oddawaniem moczu podczas wysiłku fizycznego, jak skakanie czy chodzenie albo przy kaszlu czy kichaniu. Z problemem nietrzymania moczu należy jak najszybciej zgłosić się do urologa i fizjoterapeuty uroginekologicznego – zbagatelizowany problem będzie się tylko pogłębiał, w wczesne podjęcie leczenia może całkowicie zwalczyć problem.
Najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu u kobiet w ciąży i po porodzie jest osłabienie mięśni dna miednicy. Wydzielające się hormony oraz powiększająca się macica prowadzą do rozluźnienia mięśni, a metodą leczenia tego typu nietrzymania moczu są ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Terapię powinien ustalić indywidualnie dla każdej Pacjentki właśnie fizjoterapeuta uroginekologiczny.
