Już 1800 małych pacjentów z Oddziału Intensywnej Terapii Noworodka wymagających wsparcia w żywieniu skorzystało z bezcennego daru, jakim jest kobiece mleko – gromadzone w jedynym w Małopolsce Banku Mleka Kobiecego, który działa przy Szpitalu Położniczo-Ginekologicznym Ujastek od maja 2016 roku. Bank zarejestrował 436 Honorowych Dawczyń Mleka, od których przyjął łącznie ponad 4407 litrów mleka kobiecego.
Dodatkowo prowadzimy projekt: ,,Podanie mleka z BMK w pierwszej dobie życia dla noworodków urodzonych przez cięcie cesarskie” z którego skorzystało już od lutego 2020 roku 1750 dzieci.
Dlaczego działalność Małopolskiego Banku Mleka jest tak ważna?
Bank mleka przy Szpitalu UJASTEK powstał ze względu na olbrzymie zapotrzebowanie na mleko naturalne zarówno u wcześniaków, jak i u dzieci urodzonych o czasie, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione przez własne mamy. Bank Mleka powstał dzięki staraniom i wsparciu konsultanta wojewódzkiego ds. neonatologii naszego województwa, prof. dr hab. n. med. Ryszarda Lauterbacha i współpracy z Fundacją Bank Mleka Kobiecego.
Jest to pierwsza tego typu placówka w województwie małopolskim, która oferuje pomoc dla matek, które nie mogą karmić noworodków własnym mlekiem z różnych przyczyn zdrowotnych. Dzięki gromadzeniu przebadanego mleka Szpital wyrównuje szanse wcześniaków w dostępie do najlepszego, najzdrowszego pokarmu – mleka kobiecego, ponieważ to do nich trafia mleko z Banku.
Bank Mleka Kobiecego to nowoczesne laboratorium non-profit, które zajmuje się:
- zapraszaniem do współpracy mam karmiących piersią;
- przyjmowaniem mleka od uprzednio zarejestrowanych Honorowych Dawczyń Mleka (zdrowych, karmiących naturalnie mam, które chcą się podzielić nadwyżkami swojego mleka);
- badaniem i pasteryzacją przyjętego pokarmu;
- przechowywaniem i przekazywaniem mleka potrzebującym dzieciom (głównie wcześniakom);
- edukacją rodziców i pracowników medycznych w zakresie laktacji i promowaniem karmienia naturalnego.
Problemy laktacyjne kobiet mogą być wynikiem zarówno warunków okołoporodowych, jak i zaburzeń anatomicznych. W takich sytuacjach bezcennym rozwiązaniem jest pokarm z banku mleka, który wykorzystywany jest od pierwszych dni życia noworodków do czasu unormowania laktacji u biologicznej mamy. Idea banku mleka kobiecego polega na tym, żeby w pierwszym okresie po porodzie, kiedy laktacja nie jest jeszcze na wystarczającym poziomie, wspomóc małe pociechy mlekiem kobiecym, a następnie (w najszybszym możliwym czasie) kontynuować karmienie mlekiem biologicznej matki.
Kto najczęściej potrzebuje prawdziwego mleka kobiecego?
Mleko z banku trafia przede wszystkim do najbardziej potrzebujących, czyli do wcześniaków, które nie mogą być karmione mlekiem własnej mamy. Organizm kobiety produkuje pierwsze mleko już w 16. tygodniu ciąży, więc teoretycznie czas porodu przedwczesnego, nie powinien mieć wpływu na poziom laktacji u kobiety. Często jednak tak się nie dzieje. Pamiętajmy, że poród przedwczesny jest porodem nagłym, obarczonym ogromnym stresem, który ma bezpośrednie przełożenie na laktację. W pierwszych dniach po takim porodzie konieczne jest zastąpienie mleka od biologicznej matki, mlekiem honorowych dawczyń z banku mleka kobiecego.
Zdarzają się także – z różnych przyczyn – zaburzenia laktacji u kobiet rodzących w terminie. Wówczas w miarę możliwości, mleko otrzymują również dzieci urodzone o czasie.
Jaką przewagę ma kobiece mleko nad sztucznie wzbogacanymi mieszankami?
Dzisiaj, patrząc przez pryzmat wielu lat doświadczeń, wiemy, że mleko kobiece, ze względu na zawartość całego spektrum możliwych składników odżywczych oraz przeciwciał budujących odporność organizmu, jest nie tylko najlepszym pokarmem dla maluchów, ale również lekiem. Badania naukowe potwierdzają jego unikalne właściwości zdrowotne o działaniu krótko- i długoterminowym.
Fizjologiczne mleko bogate jest w szereg substancji niezbędnych do prawidłowego rozwoju i wzrostu dzieci, zarówno wcześniaków, jak i noworodków. Oprócz węglowodanów, białka i tłuszczy, ma w swoim składzie również inne substancje, takie jak cukry, witaminy, hormony, a przede wszystkim przeciwciała. Przeciwciała są najistotniejsze i mają kluczowe znaczenie w budowaniu, podtrzymywaniu lub przywracaniu odporności u najmłodszych pacjentów.
Ponadto, substancje zawarte w mleku mamy chronią noworodki przed groźnymi dla ich życia chorobami i infekcjami, takimi jak np. retinopatią wcześniaczą czy nekrotycznym zapalaniem jelit. Podanie mleka kobiecego w znacznym stopniu obniża ryzyko wystąpienia tych chorób.
W mleku kobiecym znajdują się również immunoglobuliny, czyli substancje, które w pierwszym okresie od urodzenia chronią noworodka przed zapadaniem na różnego typu choroby i wzmagają odporność organizmu. Wcześniaki mają bardzo małą zdolność do samodzielnego produkowania immunoglobulin, odpowiedzialnych za ochronę przed wieloma, groźnymi chorobami.
Zawartość mleka kobiecego zmienia się w ciągu doby, dlatego też niezwykle istotne przy odciąganiu mleka przez mamy jest to, żeby robić to o różnych porach dnia i nocy. To gwarantuje, że mleko będzie zawierało kompleksowe spektrum najistotniejszych substancji, niezbędnych do prawidłowego rozwoju zarówno wcześniaków, jak i dzieci urodzonych o czasie.
Zdarza się, że mamy najmniejszych beneficjentów Banku Mleka Kobiecego pytają, czy mleko od innej kobiety może być szkodliwe dla ich dzieci. Tłumaczymy wtedy, że absolutnie nie. Kobiece mleko jest lekiem, ponieważ zawiera bardzo dużo istotnych substancji. Sprawdzony lek, stosowany przez specjalistów w precyzyjnie wybranych sytuacjach, nie może być szkodliwy. Dlatego tak ważne jest podawanie mleka potrzebującym maluchom.
Jak wygląda proces od zgłoszenia chęci zastania Honorową Dawczynią Mleka do momentu jego oddania?
Honorowa Dawczyni mleka kobiecego to przede wszystkim zdrowa, nie posiadająca nałogów mama, mieszkanka Krakowa, która karmi dziecko swoim mlekiem i chce podzielić się jego nadmiarem. Często dzwonią do nas młode mamy, mówiąc: „mam pełną zamrażarkę mleka, nie mam już gdzie go przetrzymywać – chciałabym zostać Honorową Dawczynią”. Taka kobieta zostaje zaproszona do naszej placówki. W trakcie spotkania przeprowadzamy szczegółowy wywiad dotyczący aktualnego stanu zdrowia, przebytych chorób, stosowanych leków, sposobu żywienia. Sprawdzamy również kartę medyczną, przeważnie jest to karta ciąży, pod kątem przeprowadzonych badań w zakresie chorób wirusowych, tj. HIV, zapalenie wątroby typu B i C, kiła, cytomegalia. Badania pod kątem potencjalnych chorób wykonujemy również na miejscu, bezpłatnie. Dodatkowo pobieramy próbkę mleka (ok. 5 ml), którą poddajemy badaniom mikrobiologicznym. Po weryfikacji badań i rejestracji każda kobieta zostaje poinstruowana w zakresie zasad postępowania z odciągniętym pokarmem i sprzętem laktacyjnym. Otrzymuje od nas butelki, do których odciąga mleko. Są one niewielkie – ok. 50 ml. Buteleczki wypełnione mlekiem przechowywane są w lodówce bądź w zamrażarce. Po uzupełnieniu wszystkich butelek (40 butelek po 50 ml każda) kobieta wzywa bezpłatnie naszego kuriera, który odbiera mleko i przekazuje paczkę nowych butelek.
Kobieta, która uzyska status Honorowej Dawczyni, musi nas odwiedzać tylko raz na kwartał, ponieważ wyniki badań z krwi są ważne właśnie przez okres 3 miesięcy. Badania musimy powtarzać regularnie, ponieważ mleko z Banku Mleka trafia do szczególnych pacjentów, wcześniaków, często urodzonych przed 30. tygodniem ciąży. Ich układ odpornościowy jest bardzo słabo rozwinięty, dlatego musimy mieć pewność, że podawane mleko jest bezpieczne. Mleko badane jest w całym procesie kilka razy – pierwszy, już podczas rozmowy rekrutacyjnej (stąd wiemy, jaki jest profil bakteriologiczny mleka), a następnie przed i po procesie pasteryzacji. Tu nie ma miejsca na pomyłkę, musimy być pewni, że proces przebiega prawidłowo.
Przyszłość Banku Mleka Kobiecego
Na chwilę obecną zapasy Banku Mleka Kobiecego pozwalają na zaspokojenie potrzeb wcześniaków, będących pacjentami Oddziału Neonatologicznego z Intensywną Terapią Noworodka Szpitala UJASTEK. W przyszłości planujemy rozszerzyć naszą działalność w taki sposób, aby zapasy banku mleka pokrywały zapotrzebowanie na jego użycie również u wcześniaków i noworodków leczonych na Oddziałach Neonatologicznych w innych Szpitalach w Małopolsce.
Warto mocno podkreślić, że zasoby banku mleka zależą od chęci i zaangażowania Honorowych Dawczyń.
Gdzie zainteresowanie kobiety mogą szukać informacji na temat Banku Mleka?
Wszystkie Panie, mieszkanki Krakowa zainteresowane oddaniem mleka zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej: www.bankmleka.ujastek.pl oraz do bezpośredniego kontaktu telefonicznego z Bankiem Mleka przy Szpitalu Ginekologiczno-Położniczym
Ujastek, tel.: 536 099 993.
Drogie Mamy, gorąco zachęcamy: karmcie swoje dzieci i przekazujcie nam swoje nadwyżki mleka. To dzięki wam Bank Mleka Kobiecego może istnieć i to dzięki wam zwiększamy szanse na to, że nasi najmłodsi podopieczni będą mogli być karmieni tym, co najcenniejsze – mlekiem kobiecym, będą dzięki temu zdrowo się rozwijać, mniej chorować, dając radość i szczęście swoim rodzicom. Za tę solidarną postawę Mamy względem drugiej Mamy serdecznie Wam dziękuję.
