Jak uniknąć zgagi lub niestrawności?
Święta Bożego Narodzenia dla kobiet ciężarnych to nie tylko czas odpoczynku, spotkań z bliskimi, ale także pora, aby zweryfikować świąteczne menu – przejedzenie może poskutkować zgagą, bólem brzucha, zaparciem, a tego lepiej unikać. Warto także oszczędzać się i zamiast przygotowywać wigilijną kolację zdać się na bliskich, podobnie w kwestii porządków w mieszkaniu. Na pewne rzeczy przyjdzie jeszcze czas, a ciąża powinna być wyjątkowym okresem, w którym przyszła mama zbiera siły „na później” i dużo odpoczywa.
Święta Bożego Narodzenia mogą nie być przyjemne, jeśli przyszła mama nie zadba odpowiednio o siebie. Przede wszystkim nie powinna się przemęczać i zostawić sprzątanie innym. W zależności od samopoczucia i zaleceń lekarza może pomóc w drobnych pracach porządkowych, ale mycie okien odradzamy i to nie tylko z powodu pogody. Na szczęście ciężarnych nie trzeba zbyt długo przekonywać, że należy im się odpoczynek. Inaczej sytuacja wygląda przy wigilijnym stole, kiedy panie są namawiane do jedzenia. A będąc w ciąży powinny szczególnie uważać na to, co jedzą.
Dietetycy szacują, że podczas świąt Bożego Narodzenia, dorosła osoba zjada średnio o 3 tys. kalorii więcej niż zazwyczaj. A takie obżarstwo może prowadzić do gwałtownego wzrostu glukozy we krwi, a nawet incydentów sercowych. Kobieta w ciąży powinna szczególnie zadbać o to, aby jej menu było staranie wyselekcjonowane – robi to nie tylko dla siebie, ale i dla dziecka. Tłuste wigilijne potrawy, takie jak ryba smażona na tłuszczu, pierogi z mięsem, wzdymająca kapusta, lub groch mogą stanowić wybuchowe połączenie. Dlatego nie wszystko ciężarna powinna jeść.
Czego ciężarna powinna unikać przy wigilijnym stole?
Niestety polska kuchnia tradycyjna nie jest lekkostrawna. Oznacza to, że łatwo można przesadzić i doprowadzić do pojawienia się zgagi, uczucia ciężkości po jedzeniu czy nawet bólu brzucha spowodowanego wzdęciami. Przede wszystkim trzeba uważać na:
- smażone ryby – nasilają one objawy niestrawności. O wiele lepiej wybrać mniej tradycyjny sposób przygotowania wigilijnych potraw i smażone ryby zastąpić duszonymi lub pieczonymi. Warto także unikać śledzi – zarówno tych w oleju, jak i solonych. Są ciężkostrawne, a nadmiar soli nie jest wskazany. Można za to przygotować sobie samej łososia (lub inne ryby morskie, bogate w kwasy omega-3) – z pewnością nikt się nie obrazi, a kobieta będzie miała gwarancję, że je zdrowo i lekkostrawnie;
- mak – mak ma to do siebie, że bardzo długo zalega w żołądku (nawet do 12 godzin) i bardzo często nie jest nawet trawiony. Zamiast makowca o wiele lepiej zjeść sernik;
- suszone grzyby – one również bardzo długo mogą zalegać w żołądku, a przez to nasilają objawy niestrawności i zgagę. W dodatku nie zawierają zbyt dużo substancji odżywczych;
- kapusta, fasola i groch – kapusta z grzybami jest ciężkostrawna, w połączeniu z grochem może wzdymać, co nie jest komfortowe, zwłaszcza w zaawansowanej ciąży;
- białe pieczywo – kobieta w ciąży powinna zastąpić je pełnoziarnistym, które zawiera błonnik – wspiera on pracę układu pokarmowego;
- ciasta – słodkie desery sprzyjają nadkwasocie, więc warto je ograniczyć.
W święta warto także ograniczyć ilość jedzonego mięsa – dietetycy zalecają, aby większą część talerza zajmowały surówki i warzywa, a z mięs wybierać te chudsze (np. drobiowe). Warto także uważać na sałatkę z majonezem, który jest ciężkostrawny i może potęgować problemy z trawieniem.
Święta w ciąży – zachowaj umiar!
Najważniejszy jest umiar i zdrowy rozsądek – nie ma sensu psuć sobie humoru i odmawiać jedzenia. Można jednak zastosować kilka trików, które sprawią, że zjemy mniej. Oto one:
- przed kolacją wigilijną zjedz coś lekkostrawnego, np. zupę jarzynową lub kanapkę;
- pij dużo wody – zajmie ona miejsce w żołądku, przez co zjesz mniej;
- jedz małe porcje różnych potraw;
- jedz powoli, tak aby talerz nie był pusty. Dzięki temu unikniesz dokładek i namawiania do jedzenia;
- dokładnie przeżuwaj jedzenie, aby do żołądka trafiła papka, co ułatwi dalsze trawienie;
- unikaj stresu – zaburza on m.in. wydzielanie soków trawiennych, co utrudni trawienie;
- nie siedź przy stole i nie patrz na jedzenie – to wzmaga apetyt. Często wstawaj, pobaw się z dziećmi, zaparz sobie herbatę lub zioła na trawienie.
Pamiętaj także, żeby nie ulegać namowom do jedzenia! Jedz tylko tyle, ile czujesz, że możesz zjeść. Przejedzenie i niestrawność w ciąży potrafią być bardzo uciążliwe, więc przyszła mama powinna zadbać o to, aby ich uniknąć. Także w święta.
Nie tylko wstawaj od stołu, ale i spaceruj
Powolny spacer na świeżym powietrzu po posiłku wspomaga trawienie – wystarczy kwadrans, aby poprawić pracę układu pokarmowego.
A co jest zdrowe? Barszcz
Barszcz z gotowanych buraków na warzywnym wywarze i zakwaszony cytryną (nie octem!) będzie idealny dla przyszłej mamy. Można go jeść i pić do woli, zawiera bowiem dużo kwasu foliowego i przeciwutleniaczy oraz składników mineralnych: wapnia, potasu, magnezu, żelaza.
Kompot z suszonych owoców może przeczyszczać
Suszone owoce są świetną przekąską, podobnie jak kompot przygotowany na uch bazie. Można go pić bez wyrzutów sumienia i obaw o problemy z trawieniem, ale uwaga – w nadmiarze może powodować biegunkę.
Sposoby na niestrawność i zgagę w ciąży
Zgaga w ciąży zazwyczaj nasila się w II i III trymestrze. Nie jest jednak wskazane przyjmowanie leków na zgagę, zwłaszcza bez konsultacji z lekarzem. O wiele lepiej jest dbać o dietę, aby do zgagi nie doprowadzać. Z domowych i bezpiecznych sposobów na zgagę w ciąży można:
- pić napar z korzenia imbiru (jeśli kobieta nie ma nadciśnienia), który ułatwia trawienie, ogranicza mdłości oraz działa przeciwzapalnie i wspierająco na układ odpornościowy;
- stosować sodę oczyszczoną (łyżeczka sody na szklankę wody) – pomaga na zgagę, ale w nadmiarze powoduje biegunkę;
- wodę z octem jabłkowym i miodem (po łyżce na szklankę);
- migdały;
- siemię lniane;
- maślanka, kefir lub jogurt (doraźnie pomogą zwalczyć pieczenie w przełyku;
- zgagę łagodzi także napar z prawoślazu i rdestu wielokwiatowego – należy je zalać wrzątkiem i pozostawić pod przykryciem na 10 min.
Jest duże prawdopodobieństwo, że podczas wigilii zgaga się pojawi, dlatego warto mieć przygotowane coś z powyższej listy na wszelki wypadek. I trzeba pamiętać, że objawy zgagi mogą nasilać cytrusy oraz pikantne przyprawy. Odradzamy także najadanie się na noc i ubieranie zbyt ciasnych ubrań.
Bezpieczne dla ciężarnych zioła na niestrawność
W przypadku niestrawności spowodowanej zbyt ciężkim posiłkiem warto mieć w pogotowiu zioła, które pomagają w trawieniu. Sięganie po herbatki ziołowe jest bezpieczne i przynosi ulgę. Można wybrać:
- napar z mięty pieprzowej – w razie niestrawności spowodowanej przejedzeniem i niedostatecznym wydzielaniem kwasu żołądkowego warto sięgnąć po napar z mięty pieprzowej. Pomaga także przy wzdęciach oraz bólach brzucha (łagodzi skurcze mięśni jelit. Napar z mięty pobudza wydzielanie żółci oraz kwasu żołądkowego, pobudza działanie żołądka i wątroby oraz stymuluje i przyspiesza procesy trawienia. Klasycznie napar z liści mięty przygotowuje się zalewając łyżkę liści wrzątkiem i pozostawiając do zaparzenia na 10 minut;
- napar z melisy lekarskiej – podobnie do mięty, melisa działa rozkurczowo, regulując pracę jelit i żołądka oraz wzmagając metabolizm wątroby. Do jej dodatkowych zalet należy działanie uspokajające. Melisa może działać także przeciwbakteryjnie. Najlepiej sięgać po nią przy niestrawności, a także w sytuacji odczuwania napięcia nerwowego. Napar z melisy przygotowuje się podobnie, do naparu z mięty – zalewa się łyżkę liści wrzątkiem i pozostawia pod przykryciem 10 min;
- rumianek – napar z liści lub kwiatów rumianku (najczęściej sprzedawane są w formie mieszanki) działają przeciwzapalnie, rozkurczowo oraz lekko przeczyszczająco. Napar pomaga w sytuacji niestrawności, a także bólu brzucha spowodowanego skurczami żołądka lub jelit. Rumianek pomaga także na wzdęcia. Do przygotowania naparu należy wykorzystać dwie łyżki kwiatów lub liści rumianku na pół litra wrzątku;
- koper włoski – działa rozkurczowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i uspokajająco. Napar z kopru włoskiego świetnie reguluje trawienie, łagodzi wzdęcia, pomaga na zaparcia i zatrucia pokarmowe. Pobudza także wydzielanie soku żołądkowego, przez co świetnie pomaga na niestrawność. Łyżkę owoców kopru włoskiego należy zalać dwiema szklankami wrzątku i parzyć pod przykryciem. Taki napar można pić przez cały dzień po pół szklanki naraz.
A teraz to, co nie wszystkim smakuje, czyli kminek i anyż. To przyprawy, które mają bardzo specyficzny smak, więc nie każdemu będą smakować. Można z nich przygotować napar, ale także można je dodać do potrawy, co wspomoże trawienie i nieco złagodzi ich smak. Kminek działa rozkurczowo na mięśnie jelit i przewodów żółciowych, działa wiatropędnie, a także przeciwgrzybiczo. Pomaga w sytuacji dolegliwości związanych z trawieniem – wzdęć, odbijania, zaparć oraz kolki. Łagodzi także lekkie bóle brzucha. Napar z kminku przygotowuje się zalewając owoce wrzątkiem (łyżeczka na szklankę), ale pić należy go w niewielkich ilościach, najlepiej od razu po posiłku.
Anyż gwiaździsty pobudza wydzielanie soków trawiennych i wspomaga trawienie. W Szwecji bardzo popularne są czekolady z anyżem, ale w Polsce przyprawa nie jest tak powszechna. Anyż działa rozkurczowo na mięśnie jelit oraz wiatropędnie. Pomaga na kolki jelitowe, wzdęcia i gazy. Aby przygotować napar należy łyżkę gwiazdek anyżu gotować przez 10 min w szklance wody. Nie powinno się pić więcej niż pół szklanki naraz.
Święta, święta i po świętach
Ciężarna powinna unikać potraw ciężkostrawnych, wzdymających i ubogich w składniki odżywcze. Nie chodzi tylko o puste kalorie, ale także o problemy z trawieniem, które mogą zaowocować złym samopoczuciem. Niestety układ pokarmowy ciężarnej nie zawsze pracuje na najwyższych obrotach i problemy typu zaparcia lub zgaga są dość częste. Odpowiednia dieta może złagodzić dolegliwości, ale przejedzenie zawsze je nasila. Lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego trzeba uważać na siebie także w święta! Będą one dla ciężarnej sztuką wyboru – jeśli zje smażoną rybę, powinna zrezygnować ze smażonych pierogów. Powinna wybrać tylko jeden kawałek ciasta, unikać maku i suszonych grzybów, a także produktów wzdymających w nadmiarze. Z pewnością jednak może do woli jeść barszcz, a więc nie wszystko stracone.
